ယူအကစ္ဥပေဒ-ေထမးျေငဆငထည္းတသင္း်ားခ္ကွအခခင္းပအရ်ားမ္မ်ား

၁၆၀၀ ျပည့္နွစ္မ်ားကတည္းကပင္ တိုင္းျပည္အား ကိုလိုနီလက္ေအာက္ခံ အျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ ဂရိတ္ျဗိတိန္အား ေတာ္လွန္ဆန္႔က်င္ခဲ့ေသာ စစ္ပြဲကာလ ၁၇၇၆ တြင္ အေမရီကန္ျပည္ေထာင္စုအား ဖြဲ႕စည္း တည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္တြင္ လက္ေအာက္ခံကိုလိုနီမ်ားသည္ ျပည္နယ္မ်ား ျဖစ္လာၾကျပီး၊ ျပည္နယ္တစ္ခုစီမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံသစ္၏ ဥပေဒမ်ားအား ထုတ္ျပန္ထားသည့္ အေမရီကန္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအား မူၾကမ္းေရးဆဲြခဲ့ၾကသည္။ သက္ေရာက္မႈရွိေစရန္အတြက္ငွာ အတည္ျပဳလက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအား ျပည္နယ္တစ္ခုစီမွ လက္ခံေၾကာင္း ျပသရန္ လိုအပ္ခဲ့သည္။

ဤစာမ်က္ႏွာရွိ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ေလ့လာရန္ ပုံစံတစ္ခုကို ေ႐ြးခ်ယ္ပါ။ သင္သည္ ဗြီဒီယို ၾကည့္ရႈျခင္း၊ အခ်က္အလက္စာ႐ြက္တစ္ခုကို ေဒါင္းလုပ္ ဆြဲႏိုင္ျခင္း Podcast ကို နားေထာင္ျခင္းတို့ ကို ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။ ေ႐ြးခ်ယ္မႈတိုင္း အတြက္ သတင္း အခ်က္အလက္မွာ အတူတူ ျဖစ္သည္။

ဒီစာမ်က္ႏွာကို ေဒါင္းလုဒ္ လုပ္ရန္ ေဒါင္းလုပ္

အေမရီကန္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားတို႔၏ အေျခခံရပိုင္ခြင့္မ်ား ေဖာ္ျပခ်က္

v၁၆၀၀ ျပည့္နွစ္မ်ားကတည္းကပင္ တိုင္းျပည္အား ကိုလိုနီလက္ေအာက္ခံ အျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ ဂရိတ္ျဗိတိန္အား ေတာ္လွန္ဆန္႔က်င္ခဲ့ေသာ စစ္ပြဲကာလ ၁၇၇၆ တြင္ အေမရီကန္ျပည္ေထာင္စုအား ဖြဲ႕စည္း တည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္တြင္ လက္ေအာက္ခံကိုလိုနီမ်ားသည္ ျပည္နယ္မ်ား ျဖစ္လာၾကျပီး၊ ျပည္နယ္တစ္ခုစီမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံသစ္၏ ဥပေဒမ်ားအား ထုတ္ျပန္ထားသည့္ အေမရီကန္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအား မူၾကမ္းေရးဆဲြခဲ့ၾကသည္။ သက္ေရာက္မႈရွိေစရန္အတြက္ငွာ အတည္ျပဳလက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအား ျပည္နယ္တစ္ခုစီမွ လက္ခံေၾကာင္း ျပသရန္ လိုအပ္ခဲ့သည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအသစ္အတြက္ အတည္ျပဳလက္မွတ္ ေရးထိုးျခင္းသည္ အေခ်အတင္ျငင္းခံုေဆြးေႏြးၾကသည့္ ကိစၥတစ္ရပ္ ျဖစ္ခဲ့ျပီး၊ ေနာက္ဆံုး ၎အား ေအာင္ျမင္မႈရရွိစဥ္ ျပည္နယ္တစ္ခုစီ၌ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအတြင္း ၎တို႔ ျပဳလုပ္လိုေသာ အေျပာင္းအလဲ စာရင္းရွည္ တစ္သီတစ္သန္းၾကီး ရွိခဲ့ၾကသည္။ ၎တို႔ ေဆာင္ရြက္လိုေသာ ဤအေျပာင္းအလဲ အမ်ားစုသည္ အစိုးရ၏ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိေသာ ႏိုင္လိုမင္းထက္ျပဳသည့္ ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈမွန္သမွ်မွ အကာအကြယ္ေပးသည့္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ခ်င္းစီ၏ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ေပသည္။ အၾကံျပဳခဲ့ၾကေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ား အားလံုးထဲတြင္မွ အခ်က္ ဆယ္ခ်က္အား ဖြဲ႕စည္းပံုအတြင္း ျပင္ဆင္ထည့္သြင္းခ်က္မ်ားအေနႏွင့္ ၁၇၉၁ တြင္ ေပါင္းထည့္ခဲ့သည္။ ဤျပင္ဆင္ထည့္သြင္းခ်က္ ဆယ္ခ်က္အား ႏိုင္ငံသားတို႔၏ အေျခခံရပိုင္ခြင့္မ်ားအျဖစ္ သိရွိထားၾကသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေနာက္ထပ္ေသာ ျပင္ဆင္ထည့္သြင္းခ်က္မ်ားအား ေပါင္းထည့္ခဲ့ၾကသည္၊ ခက္ခဲႏိုင္ေသာ္လည္း ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအား အနာဂါတ္တြင္ ထပ္မံ ျပင္ဆင္မႈျပဳႏိုင္ေပသည္။

ပထမ ျပင္ဆင္ထည့္သြင္းခ်က္

ပထမ ျပင္ဆင္ထည့္သြင္းခ်က္အတြင္း ေဖာ္ျပထားသည္မွာ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ ဘာသာေရး ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ သူ သို႔မဟုတ္ သူမ၏ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္က်င့္ၾကံမႈအား အစိုးရသည္ တားျမစ္ပိုင္ခြင့္မရွိေပ။ ထို႔ျပင္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားထုတ္ေဖာ္ခြင့္ ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းစုေ၀းခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာျဖင့္ အစိုးရထံ အသနားခံစာ တင္သြင္းခြင့္ အစရွိသည္တို႔အားလည္း အစိုးရမွ ကန္႔သတ္ျခင္း မျပဳရန္ တားျမစ္ထားသည္။ ထို႔ျပင္ ပထမ ျပင္ဆင္ထည့္သြင္းခ်က္သည္ အစိုးရအား “ဘာသာေရးတစ္ခုကို ဖြဲ႕စည္းျခင္း” မျပဳရန္ တားျမစ္ထားေပသည္၊ ဆိုလိုသည္မွာ အစိုးရသည္ မည္သည့္ ဘာသာေရးကိုမွ အားေပးျမင့္တင္ျခင္း၊ ေထာက္ခံျခင္း သို႔မဟုတ္ ဖိႏွိပ္ျခင္း မျပဳႏိုင္ေပ။

လြတ္လပ္ခြင့္ ငါးရပ္

လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ အစိုးရမွ ၾကား၀င္ေႏွာက္ယွက္ျခင္းမရွိဘဲ တစ္ဦးတစ္ေယာက္စီသည္ မိမိတို႔ ကိုယ္ပိုင္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ယံုၾကည္ခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ကိုးကြယ္ခြင့္ ရွိသည္။ ဤလြတ္လပ္ခြင့္သည္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္အား ဘာသာမဲ့အျဖစ္ ရပ္တည္ႏိုင္ခြင့္အပါအ၀င္ မည္သည့္ ဘာသာေရးကိုမွ လက္ခံယံုၾကည္ျခင္း မျပဳလိုေသာ အခြင့္အေရးကိုလည္း ကာကြယ္ေပးသည္။ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ တစ္စံုတစ္ဦး၏ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္သည္ အစိုးရသို႔ ေ၀ဖန္ခ်က္မ်ားျဖစ္သည့္တိုင္ သူ သို႔မဟုတ္ သူမ၏ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္အား အမ်ားျပည္သူအၾကား ဖြင့္ဟေဖာ္ထုတ္ႏိုင္သည့္ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေပးသည္။ ဤတြင္ ေဆာင္ပုဒ္တစ္ခုပါ၀င္သည့္ တီရွပ္အက်ၤ ီအား ၀တ္ဆင္ျခင္း သို႔မဟုတ္ သင့္ေနအိမ္ေရွ႕တြင္ ဆိုင္းဘုတ္ေထာင္ထားျခင္းတို႔ ကဲ့သို႔ေသာ သေကၤတျပ ဖြင့္ဟေဖာ္ထုတ္မႈမ်ားလည္း ပါ၀င္သည္။ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားထုတ္ေဖာ္ခြင့္ ဂ်ာနယ္သတင္းေထာက္မ်ား ႏွင့္ သတင္း အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအား အစိုးရ၏ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္ျခင္းမ်ားမွ ကာကြယ္ေပးသည္။ လြတ္လပ္စြာျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းစုေ၀းခြင့္ အမ်ားျပည္သူပိုင္ေနရာမ်ားတြင္ လူမ်ား စုရံုး၍ ၎တို႔၏ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ားအား စုေပါင္း ေဖာ္ထုတ္ျခင္းကို ခြင့္ျပဳထားျခင္း ျဖစ္ျပီး၊ ၎လူစုလူေ၀းမ်ား ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ထိုသို႔ ေဆာင္ရြက္ေနသေရြ႕ ခြင့္ျပဳေပးသည္။ လြတ္လပ္စြာျဖင့္ အစိုးရထံ အသနားခံစာတင္သြင္းခြင့္ တည္ဆဲ ဥပေဒမ်ား သို႔မဟုတ္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားသို႔ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ေဒသခံ၊ ျပည္နယ္ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေနႏွင့္ နစ္နာခ်က္ သို႔မဟုတ္ တရားမမွ်တမႈတစ္ခုအား ေျဖရွင္းေပးရန္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္စီ သိုု႔မဟုတ္ အုပ္စုမ်ားျဖင့္ တရား၀င္ ေတာင္းဆိုႏိုင္ခြင့္ကို ခြင့္ျပဳသည္။

ပထမ ျပင္ဆင္ထည့္သြင္းခ်က္ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား ႏွင့္ ျပည္နယ္ ဥပေဒမ်ား

ပထမ ျပင္ဆင္ထည့္သြင္းခ်က္လက္ေအာက္တြင္ ကာကြယ္ထားသည့္ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားတြင္ အေရးၾကီးသည့္ ျခြင္းခ်က္အေျခအေနမ်ား အခ်ိဳ႕ ရွိေပသည္။ ျခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ခ်က္ခ်င္း အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္လာေစရန္ ေသြးထိုးလံႈ႕ေဆာ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ အစိုးရအား ျဖဳတ္ခ်ရန္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား အဆိုျပဳျခင္း အစရွိသည္တို႔သည္ တရားမ၀င္ေပ။ စုေ၀းစီတန္းမႈအတြက္ ခြင့္ျပဳခ်က္မ်ား ႏွင့္ ၾကီးမားေသာ စုေ၀းမႈမ်ားအတြက္ အခ်ိန္ ႏွင့္ ေနရာအေပၚ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားအား အစိုးရမွ ခ်မွတ္ေပးမည္ ျဖစ္သည္၊ သို႔မွသာ ယာဥ္လမ္းေၾကာင္းမ်ားအား စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္ျပီး၊ အမ်ားျပည္သူမ်ား ပရမ္းပတာျဖစ္ျခင္းအား ကာကြယ္တားဆီးႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ညစ္ညမ္းမႈ ႏွင့္ ညစ္ညမ္းရုပ္ရွင္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား အခ်ိဳ႕လည္း ရွိေပသည္။ လြတ္လပ္စြာ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ခြင့္သည္ ဥပေဒအရ တားဆီးထားေသာ အေလ့အက်င့္မ်ားကို အကာအကြယ္ေပးသည္ဟု ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္ေပ၊ ဆိုလိုသည္မွာ အမ်ိဳးသမီး အဂၤါအား ျဖတ္ေတာက္ျခင္းကဲ့သို႔ေသာ အရာမ်ားျဖစ္ျပီး၊ ၎သည္ အေမရီကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ တရားမ၀င္ေပ။ ပထမ ျပင္ဆင္ထည့္သြင္းခ်က္မွ အခြင့္ေရးမ်ားအား အနက္ဖြင့္ဆိုမႈသည္ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ တရားရံုး ဥပေဒျဖင့္ ေျဖရွင္းရမည္ျဖစ္သည့္ အျငင္းပြားမႈမ်ားသို႔ ဦးတည္သြားႏိုင္ေပသည္။ လြတ္လပ္စြာ ဖြင့္ဟထုတ္ေဖာ္ခြင့္ ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္တို႔ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ဥပေဒမ်ားသည္ ျပည္နယ္တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ကြဲျပားျခားနားေပသည္၊ သို႔ေသာ္ ၎တို႔အားလံုးသည္ ပထမ ျပင္ဆင္ထည့္သြင္းခ်က္ႏွင့္အညီ လိုက္နာမႈရွိရန္ လိုအပ္သည္။ အေမရီကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ႏိုင္ငံေတာ္ တရားရံုးခ်ဳပ္အေနႏွင့္ ျပည္နယ္ ဥပေဒ တစ္ခုစီသည္ ပထမ ျပင္ဆင္ထည့္သြင္းခ်က္အား ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္း ရွိ၊မရွိ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ျပီး၊ အကယ္၍ ခ်ိဳးေဖာက္ေနပါလွ်င္ ျပည္နယ္အေနႏွင့္ ဥပေဒအား ေျပာင္းလဲရန္ လိုအပ္ေပသည္။ သင္ ေနထိုင္ေသာ ျပည္နယ္၏ ဥပေဒမ်ားအား သိရွိ၊ နားလည္သေဘာေပါက္ထားရန္ လိုအပ္ေပသည္၊ သို႔မွသာ ၎တို႔သည္ သင့္အား မည္သို႔ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း သင္ သိရွိႏိုင္ျပီး၊ သို႔မွသာ သင္ ၎တို႔အား သင္ လိုက္နာႏိုင္ေပသည္။

ဆက္စပ္ အေၾကာင္းအရာမ်ား

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရွိရဲမ်ားႏွင့္ အျပန္အလွန္ဆက္ဆံရမည့္ပုံစံ

ယူအက္စ္ ဥပေဒ – တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး

Ready to test your knowledge?

Download the Settle In App

Get unlimited access to hundreds of lessons designed for all learners

Download the Settle In App

With short videos and interactive lessons, you can learn about a wide range of pre- and post-arrival resettlement topics like traveling to the U.S., housing, and looking for a job.